Gisteren, 26 februari 2025, heeft de Europese Commissie een Omnibus-voorstel gepresenteerd waarin onder andere aanpassingen op de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) zijn opgenomen. Deze aanpassingen beogen de administratieve lasten voor ondernemingen te verlichten, terwijl de ambitie voor duurzamer ondernemen behouden blijft.

Op het eerste gezicht lijken de voorgestelde wijzigingen (zoals het beperken van de reikwijdte van de CSRD en het terugschroeven van gedetailleerde rapportage-eisen) een tegenslag voor duurzaamheid te betekenen. Toch zien wij dit bij Lumos als een kans om terug te keren naar de kern waar het om draait: duurzaamheid als strategische pijler, en niet louter een (zeer kostbare) compliance-oefening.

Wij zijn blij dat de Europese Commissie luistert naar ondernemingen die worstelen met de rapportagelast. Tegelijkertijd willen wij waken voor een beweging waarbij ondernemingen nu geen prioriteit meer geven aan het verminderen van hun negatieve impact op mens en milieu. Het blijft nog steeds in het grootste belang om te sturen op lange termijn, meervoudige waardecreatie. Duurzaamheidsthema’s zijn daarbij onlosmakelijk verbonden aan de relevantie en levensvatbaarheid van ondernemingen op de lange termijn.

In dit artikel bespreken wij de belangrijkste voorgestelde wijzigingen rond de CSRD en delen wij onze visie op de mogelijke impact en kansen voor ondernemingen.

1. Beperking van de reikwijdte tot ondernemingen met meer dan 1.000 medewerkers

Een van de meest in het oog springende voorstellen is de beperking van de rapportageverplichting tot alleen grote ondernemingen met meer dan 1.000 werknemers (die daarnaast óf een omzet boven de EUR 50 miljoen óf een balanstotaal boven de EUR 25 miljoen hebben). Door het ophogen en vastzetten van deze drempel op aantal medewerkers, zal circa 80% van de grote ondernemingen niet meer verplicht worden om aan de CSRD te voldoen.

Wat betekent dit concreet?

• Ondernemingen met minder dan 1.000 medewerkers vallen niet langer automatisch onder de CSRD-rapportageverplichting.
• Grote ondernemingen boven deze drempel moeten blijven voldoen aan de uitgebreide rapportage-eisen rondom duurzaamheid en ESG-onderwerpen.

Lumos-perspectief: Dit is een substantiële verlichting voor veel grote ondernemingen. Waar zij onder de huidige wet-en-regelgeving rekening moeten houden met complexe rapportageverplichtingen, zullen zij met deze voorstellen daarvan vrijgesteld worden. Voor deze groep ontstaat daardoor meer ruimte om écht werk te maken van duurzaamheid, in plaats van te focussen op het voldoen aan formele vereisten. Grote ondernemingen met meer dan 1.000 medewerkers dragen nog altijd een zwaardere verantwoordelijkheid om transparant te rapporteren, maar kunnen ook profiteren van duidelijkere kaders en minder versnippering in de regelgeving (zie de volgende punten).

2. ‘Value chain cap’: vrijwillige VSME-standaard voor kleinere ondernemingen

Voor ondernemingen die buiten de CSRD-reikwijdte vallen (in de huidige voorstellen minder dan 1.000 medewerkers), stelt de Europese Commissie voor om via een delegated act een vrijwillige rapportagestandaard te introduceren. Deze zal gebaseerd zijn op de Voluntary Standard for SMEs (VSME), ontwikkeld door EFRAG.

Wat betekent dit concreet?

• Grotere ondernemingen die wél onder de CSRD vallen, mogen van hun leveranciers en ketenpartners met minder dan 1.000 medewerkers niet méér informatie eisen dan wat in de VSME-standaard is opgenomen.
• De VSME-standaard biedt kleinere ondernemingen een afgebakend kader om vrijwillig te rapporteren en voorkomt dat zij door ketenpartners worden ‘overvraagd’.

Lumos-perspectief: Deze ‘value chain cap’ moet onnodige administratieve lasten in de keten voorkomen. Voor kleinere ondernemingen betekent dit meer rechtszekerheid: ze weten welke informatie maximaal gevraagd kan worden. Tegelijkertijd kan de VSME-standaard een kans zijn om duurzaamheid integraal in de bedrijfsvoering te verankeren, zonder de druk van uitgebreide compliance-eisen.

3. Revisie van de European Sustainability Reporting Standards (ESRS)

De Commissie kondigt aan de huidige set van ESRS te willen herzien, met als doel:

• Substantiële vermindering van het aantal verplichte datapunten;
• Verduidelijking van onduidelijke bepalingen; en
• Betere consistentie met andere wet- en regelgeving.

De ESRS vormen de basis voor de inhoud en kwaliteit van duurzaamheidsrapportages onder de CSRD. De voorgestelde vereenvoudiging van de ESRS kan leiden tot efficiëntere rapportage gericht op de kern van de meest materiële duurzaamheidsonderwerpen.

Lumos-perspectief: Wij zien deze herziening als een positieve ontwikkeling. De vereenvoudiging van ESRS kan de bruikbaarheid en samenhang van duurzaamheidsrapportages vergroten, terwijl de kernambitie van transparantie en betrouwbaarheid behouden blijft. De voorgestelde herziening kan ertoe leiden dat ondernemingen zich meer kunnen richten op de meest materiële thema’s, zonder dat zij overladen worden met te veel detailverplichtingen.

4. Afzien van de sector-specifieke standaarden

De Commissie stelt voor om de bevoegdheid te schrappen om sector-specifieke standaarden op te stellen. Hiermee komt de mogelijkheid te vervallen om extra regels per sector te introduceren.

Lumos-perspectief: Hoewel sector-specifieke richtlijnen in potentie meer maatwerk zouden kunnen bieden, kan het ook leiden tot complexiteit en versnippering. Door deze bevoegdheid te schrappen, ontstaat een meer uniform raamwerk. Dat neemt niet weg dat ondernemingen zelf moeten bepalen hoe zij de relevantie van ESG-thema’s per sector vormgeven. Die verantwoordelijkheid blijft onverminderd bij de ondernemingen en hun stakeholders liggen.

5. Geen overstap naar ‘reasonable assurance’

Een andere wijziging is het verwijderen van de mogelijkheid voor de Commissie om op termijn over te stappen van ‘limited assurance’ naar ‘reasonable assurance’ voor duurzaamheidsrapportages. De nadruk blijft daarmee voorlopig op beperkte zekerheid liggen, vergelijkbaar met de huidige praktijk rond niet-financiële informatie.

Lumos-perspectief: Wij zien het als een positieve ontwikkeling dat de Commissie ervoor kiest de overstap naar ‘reasonable assurance’ voorlopig niet door te voeren. Door vast te houden aan de ‘limited assurance’-standaard blijft de controlepraktijk voor duurzaamheidsrapportages betaalbaar en uitvoerbaar. Deze keuze zorgt ervoor dat ondernemingen de focus kunnen behouden op strategische verduurzaming, zonder dat zij geconfronteerd worden met extra administratieve lasten die gepaard gaan met ‘reasonable assurance’.

6. Uitstel van rapportageverplichtingen met twee jaar

Vanwege deze ingrijpende voorstellen, stelt de Commissie daarnaast voor om de inwerkingtreding van de rapportageverplichtingen voor grote ondernemingen die nog niet gestart zijn met de CSRD-rapportage (2025) en voor beursgenoteerde mkb (2026), in ‘Wave 2 en 3’ via een versneld goedkeuringsproces (‘fast track’) met twee jaar uit te stellen (‘stop-the-clock’). Hiermee wil men voldoende tijd creëren voor de wetgevende instanties om te onderhandelen over de voorgestelde inhoudelijke wijzigingen (zie de punten hiervoor) én voor ondernemingen om zich goed voor te bereiden.

Lumos-perspectief: Wij zien dit uitstel als een mooie kans. Hoewel de CSRD uiteindelijk verplicht zal zijn (volgens het voorstel dus voor ondernemingen met meer dan 1.000 medewerkers), geeft de verlenging van de implementatietermijn ondernemingen de mogelijkheid om nu al te investeren in een integrale en strategische benadering van duurzaamheid – zonder direct te worden belast met de volledige administratieve last. Deze periode kan benut worden om processen te optimaliseren, duurzame initiatieven te versterken en een solide basis te leggen voor toekomstige rapportages. Op die manier kunnen ondernemingen op de lange termijn profiteren van een efficiëntere en doelgerichtere duurzaamheidsstrategie.

De Europese Commissie geeft in haar toelichting op deze voorstellen tijdens de persconferentie aan dat het niet zou moeten gaan om compliance, maar om strategic alignment: duurzaamheid verankeren in de kern van de bedrijfsstrategie.

Onze visie bij Lumos is dat deze wijzigingen een kans bieden om nú daadwerkelijk duurzame acties te ontplooien. Door het vervallen van de complexere rapportageverplichtingen voor ondernemingen met minder dan 1.000 medewerkers, ontstaat er ruimte om te investeren in echte veranderingen. Met de VSME-standaard als richtsnoer kunnen middelgrote ondernemingen een duurzame strategie voeren die past bij hun omvang, zonder verstrikt te raken in gedetailleerde rapportageverplichtingen.

Kortom, in plaats van enkel te voldoen aan een checklist, kunnen ondernemingen de vrijgekomen tijd en middelen gebruiken om duurzaamheid integraal in hun bedrijfsvoering te integreren. Een kans die wij als Lumos van harte ondersteunen, omdat wij geloven dat duurzaamheidsbeleid pas echt impact heeft als het vanuit de strategie en bedrijfsvoering wordt vormgegeven.

De voorgestelde aanpassingen verlichten de lasten voor middelgrote ondernemingen en bieden hen tegelijkertijd de mogelijkheid om de focus te verleggen van formele rapportage naar daadwerkelijke verduurzaming. Grote ondernemingen (meer dan 1.000 medewerkers) blijven een belangrijke rol spelen in transparante rapportage en kunnen profiteren van duidelijkere, geharmoniseerde standaarden.

• Strategisch advies & integratie: Wij ondersteunen bij het verankeren van duurzaamheid in uw strategie en bedrijfsvoering, zodat het niet bij ‘compliance’ blijft.
• Implementatie & training: Onze experts helpen u bij het ontwikkelen van een pragmatische en toekomstbestendige aanpak, afgestemd op de (nieuwe) CSRD-regels of de VSME-standaard.
• Stakeholdermanagement: Wij begeleiden bij het betrekken van interne en externe stakeholders, en bij het invullen van ketenverantwoordelijkheid en -transparantie.

Heeft u vragen over deze voorstellen of wilt u meer weten over hoe Lumos u kan ondersteunen bij uw duurzaamheidsstrategie en -rapportage?

Dit artikel is opgesteld door Lumos en geeft onze eerste inzichten in de voorgestelde aanpassingen. De uiteindelijke uitkomst van de wetgevingsprocedure kan nog wijzigen.

De in dit artikel besproken voorstellen zijn nog niet omgezet in definitieve wetgeving. De huidige wetgeving gaat nog steeds uit van een ruimere verplichting voor ondernemingen om aan de CSRD te voldoen. Dit artikel is uitsluitend bedoeld ter informatie en vormt geen juridisch advies. Ondernemingen worden geadviseerd om voor specifieke vragen een juridisch expert te raadplegen.

---